آشنایی با بایگانی و قفسه بندی کتابخانه های عمومی

بررسی بایگانی و قفسه بندی کتابخانه های عمومی

حجم اطلاعات امروزه به طور چشمگیری رشد کرده است که آن را پدیده ی انفجار اطلاعات نامگذاری کرده اند. این اطاعات به قدری زیاد و دقیق ارائه شده که ما حتی در یک حوزه ی تخصصی هم نمی توانیم بگوییم که از تمامی اطاعات موجود مطلع هستیم و آن را جمع آوری نموده ایم. یکی دیگر از مشکلات موجود، کمبود منابع مالی در کتابخانه ها می باشد که نمی توانند این اطلاعات را به طور دقیق و جامع عرضه کنند.
البته مشکلات دیگری مثل تاسیس و اختصاص یک فضای جدید، قفسه بندی کتابخانه ها، مدیریت و سازمان دهی، حفاظت و نگهداری منابع اطلاعاتی نیز وجود دارد که حتی اگر منابع اطلاعاتی و مالی را هم بتوانیم تامین کنیم بعضی از کتابخانه ها از تامین سایر هزینه ها عاجز می باشند.
برای مدیریت بهتر منابع موجود در کتابخانه ها، دستیابی دقیق به منابع و بدست آوردن اطلاعات نیاز است که در فضا یک طراحی مجدد صورت بگیرد. یکی از مشکلات اساسی کتابخانه همین موضوع است که در گذر زمان و بیشتر شدن منابع اطلاعاتی، نیازمند پیکربندی مجدد فضای کتابخانه می باشند. 
سالانه منابع زیادی منتشر می شود که کتابخانه ها برای تکمیل منابع خود آن ها را خریداری کرده و در اختیار خوانندگان برای مطالعه قرار می دهند. ولی به مرور و اضافه کردن این منابع جدید کتابخانه ها از حداکثر پتانسیل مجموعه ی خود استفاده می کنند که یک معضل جدی برای آن ها می باشد که با کمبود فضا مواجه هستند و این رشد نامحدود منابع منتشر شده یک نگرانی بزرگ برای کتابخانه ها می باشد.
البته کتابخانه های اروپا و آمریکا برای رفع این مشکل از سیاست "وجین" یا رشد صفر درصدی استفاده می کنند. به این گونه که کتاب هایی را که اصلا استفاده نمی شوند را از مجموعه ی خود خارج می کنند. در سیاست وجین معیار استفاده کاربر از منابع عمومی می باشد. استفاده از راهبرد وجین به بایگانی کتابخانه ها کمک می کند که فضایی برای منابع جدید باز کنند و به طور کلی هم فضای مجموعه تغییری نخواهد کرد. نقش کتابخانه ی عمومی در یک جامعه کمک می کند که مسئولین با دقت نظر بیشتری برای نظام اطلاعاتی از طریق کتابخانه های عمومی اقدام کنند.

نقش های قابل توجه کتابخانه های عمومی در جامعه

• سرمایه گذاری فکری
  
• سرمایه اجتماعی
  
• امنیت اجتماعی
  
• افزایش سواد عمومی و اطلاعاتی
  
• تبادل فرهنگی و ارتقای سطح فرهنگی
  
• مدیریت عمومی و مسائل سیاسی و اجتماعی
  
• بهداشت روانی فردی و اجتماعی
  
• تقلیل بزهکاری اجتماعی
  
• گسترش انضباط شهری و روستایی
  
• تقلیل افسردگی و تقویت نشاط عمومی
  
• مبارزات طبقاتی و تقویت بنیان های عدالت اجتماعی
  
• برگزاری کارگاه های عمومی
  
• بالا بردن توان فکری و اجرایی جامعه
  
• کمک به معلولان جامعه
  
• تحکیم روابط خانوادگی
  
• ایجاد بانک های اطلاعات عمومی
  
• بررسی ساختمان یک کتابخانه 

یکی از مهم ترین نکات در کتابخانه ها بحث بایگانی و قفسه بندی می باشد که برای انجام و طراحی آن سلسه تصمیماتی وجود دارد که به صورت عمل و تحقیق توصیف می شود. گاهی هیچگونه تجهیزاتی کتابخانه ای مثل قفسه بندی و... وجود ندارد و طراح گاهی مجبور می شود اقدامات موقتی را ارائه کند. قدم دوم ارزیابی موجودی و وسایل در دسترس است که باید بررسی کند که آیا این وسایل کافی هستند؟ محل و مکان آن ها قابل ارائه و قبول می باشد؟ با حداقل هزینه ها می توان آن ها را بهتر یا تامین نمود؟
شما برای بررسی یک ساختمان نه تنها باید به کتاب ها و قفسه ها توجه کنید بلکه باید به زمینی هم که در اختیار دارید توجه نمایید. گاهی به خاطره صرفه جویی در هزینه ها و اجتناب از هزینه های اضافی طراحان مجبور هستند به استاندارد های موجود متکی شوند. البته این استاندارد ها در کتابخانه ها مراکز مطرح بهتر رعایت می شود تا کتابخانه ها محلی که صرفا یک ساختمان هستند.
شاید در طراحی یک کتابخانه بتوان بدون برنامه ریزی موفق شد ولی بدون برآورد هزینه ها این موفقیت امکان پذیر نیست. پس از طراحی و احداث ساختمان نوبت به تجهیز بایگانی و قفسه بندی می رسد که نکته ی بسیار مهم و حائزه اهمیتی می باشد. پس از تجهیز کتابخانه، می توان منابع را تامین کرد. فضاسازان امین با ارائه بهترین خدمات در حوزه ی انواع قفسه بندی در خدمت شما همراهان گرامی می باشد.

قفسه بندی کتابخانه

کتاب یک شی یا مجموعه از اطلاعات نیست بلکه یک حضور ارزشمند است که افراد از آن برای کسب اطلاعات بسیار مفید و ارزشمند استفاده می کنند. افرادی که با شوق و ذوق برای مطالعه وقت می گذارند و وارد یک کتابخانه می شوند توقع دارند به راحتی بتوانند قفسه ی مورد نظر خود را پیدا کنند. طراحی و چیدمان قفسه ها باید به گونه ای باشد که افراد در کم ترین زمان و به آسانی بتوانند کتابی را که می خواهند بیابند و در یک فضای خوب با نور کافی بتوانند مطالعه کنند.
خیلی از افراد تصوری که از قفسه ها دارند، قفسه های با خطوط افقی می باشد که در یک راستا قرار گرفته اند ولی برای قفسه بندی باید به کاربر آن کتابخانه توجه نمود. مثلا برای کتابخانه هایی که برای مهد کودک ها در نظر گرفته می شود، به دلیل حجم و اندازه ی مختلف آن ها باید به گونه ای طراحی شود که هم دسترسی برای کودکان آسان باشد و هم به راحتی بتوانند کتاب مورد نظر را انتخاب کنند.
البته قفسه بندی کتابخانه بر طبق عناصر مختلفی طبقه بندی می شود که اکثرا بر طبق موضوع این دسته بندی انجام می دهند. کتابخانه های عمومی از نظر قفسه بندی به سه دسته ی مختلف طبقه بندی می شوند:

• قفسه بسته
  
• قفسه باز
  
• قفسه نشریات
• چیدمان قفسه بندی کتابخانه ها

طراحی و دکوراسیون یک مکان برای افراد از اهمیت بالا و ویژه ای برخوردار می باشد. مخصوصا افرادی که به خواندن و مطالعه علاقمند می باشند به طراحی و زیبایی محیط و قفسه ها بسیار توجه می کنند. اگر طراح قفسه ها و بایگانی ها را، چیزی فراتر از محل نگهداری یک کتاب در نظر بگیرید می تواند از ایده های عالی و خاصی برای چیدمان و قفسه بندی کتاب ها استفاده کند. طراح برای انتخاب بایگانی و قفسه بندی باید به معیار کاربرانی که می خواهند از این خدمات استفاده کنند توجه نماید. امروزه از انواع قفسه بندی های مدرن که می توانند فضای کتاب را برای ما بهینه کنند، در کتابخانه ها استفاده می شود. فضاسازان امین با ارائه بهترین خدمات می تواند شما را در این انتخاب یاری کند.
همچنین شما می توانید پس از انتخاب یک قفسه بندی چیدمان خود را طبق موارد زیر انجام دهید:

• مرتب کردن کتابخانه بر اساس حروف الفبا: یکی از متداول ترین روش ها مرتب سازی بر طبق حروف الفبا می باشد.
  
• ایجاد قفسه کتابخانه ای رنگین کمانی: این چیدمان براساس زیبایی و جلد کتاب ها انجام می شود.
  
• قفسه‌های نورپردازی شده: برای مهم جلوه دادن برخی کتاب از نورپردازی استفاده می کنند که زیبایی خاصی را برای قفسه بندی ها ایجاد می کند.
  
• قفسه کتاب و فایل اداری: این نوع قفسه بندی مختص فایل های اداری و جداسازی آن ها از کتاب ها می باشد.
• قفسه کتابخانه کودکانه: به دلیل حجم کم و اندازه متنوع کتاب های کودک نوع قفسه بندی برای کودکان با سایر متفاوت می باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر از صفحات زیر بازدید نمایید: