دستورالعمل ایمنی انبارها که توسط سازمان های مختلف جمع بندی و ارائه شده است، موارد متعددی از قبیل استانداردهای ایمنی در ساختمان انبار، نحوه برق کشی، سیستم های روشنایی و گرمایشی و تهویه و حتی تجهیزات امنیتی و نحوه ورود و خروج کالاها را در بر می گیرد. رعایت این دستورالعمل ها برای انبارهای کوچک و بزرگ روباز و سرپوشیده الزامی بوده و عدم رعایت آنها منجر به جریمه توسط بازرس خواهد شد. گروه فضاسازان امین در ادامه چک لیست و دستورالعمل ایمنی انبارها را با جزئیات کامل ارائه می دهد.
چک لیست و دستورالعمل ایمنی انبارها
دستور العمل ایمنی ساختمان انبارها
ساختمان انبار و سوله ای که قفسه بندی فلزی و غیره در آن قرار میگیرند، باید از تمام استانداردهای لازم برخوردار باشد. نوع کفپوش، میزان شیب کف ساختمان، ارتفاع سقف و فاصله آن تا آخرین ردیف قفسه ها، فاصله کالا تا دیوار و غیره همگی از مواردی هستند که در این دستورالعمل ها به طور کامل بررسی شده اند. از جمله موارد بسیار مهمی که در این چک لیست موجود می باشد می توان به گزینه های زیر اشاره کرد:
- آیـا محـل اسـتقرار انبـار بـه نحـوی اسـت کـه حـداقل سـه جهـت ساختمان انبار به لحاظ دسترسـی خودروهـای امـدادی و وسـایل اطفاء حریق و ارسـال تجهیـزات ضـرور ی در شـرایط اضـطراری آزاد باشد
- آیا بدون عبور از سایر سـاختمانها و بخـشها بـه سـاختمان انبـار دسترسی مستقیم وجود دارد
- آیا محل انبار آبگیر و نمناك نبوده و از زمین های اطراف ، مرتفـع تر (در سطح بالاتر ) می باشد
- آیا سـاختمان انبـار از تیرهـای بـرق – تلفـن و تاسیـسات شـهری فاصله کافی دارد
- آیا ساختمان انبار مجهز به الکترود برق گیر (صاعقه گیر ) است
- آیا گذرگاههای شیب دار (Ramp (در مبادی ورودی انبـار وجـود دارد
- آیا شیب بندی اطراف انبار به گونه ای اسـت کـه آبهـای اطـراف و ریزشهای جوی به داخل انبار راه نداشته باشد
- آیا بین سقف انبار و مرتفع ترین کالای قرار گرفته فاصله وجود دارد (اگر ارتفاع کالای چیده شده بین260تا450 متر باشد فاصله تا سقف یک متر، اگر ارتفاع کالای چیده شده کمتر از260متر باشد فاصله تا سقف41سانتی متر باید باشد؟)
- آیا محوطه اطراف انبار تا 10 متر عـاری از هرگونـه بوتـه و علـف خشک می باشد
- آیا عرض پلکان ها حداقل 90 سانتیمتر است؟
- آیا ارتفاع پله حداقل 14 و حداکثر 20 سانتیمتر است؟
- آیا در اطراف بارانداز و انبار ، روشنایی مناسـب پـیش بینـی شـده است
- آیا کالا و مواد موجود در انبار بیمه شده اند
- آیا کف انبار از جنس بتون یا سنگ فرش می باشد
- آیا کف انبار سطحی صاف و غیر لغزنده و فاقد هـر گونـه تـرك و شکاف است و براحتی تمیز می شود
- آیا کف انبار دارای شیب مناسب است تا به هنگام شستشو آب در زیر کالا جمع نشود
- در صورتی که کف انبار فاقد شیب و آبرو باشد ، آیا کالا ها حداقل 5 سانتی متر با سطح زمین فاصله دارد
- آیا دیوار ها و سقف انبار از مصالح غیر قابل اشتعال ساخته شده است
- آیا دیوارها و ستونهای داخل انبـار جهـت افـزایش میـدان دیـد تـا ارتفاع 2 متر از سطح زمین با رنگهای روشن و یا با رنگهای ایمنی ( نوار مورب زرد و سیاه ) رنگ آمیزی شده اند
- آیا مسیر تـردد وسـایل چـرخ دار توسـط خـط کـشی هـای ممتـد (ترجیحاً به رنگ زرد) مشخص شده اند
- آیا دیوارهای داخل انبار صـاف و صـیقل و عـاری از تـرك و لبـه می باشد
- آیا سقف انبار به گونه ای ساخته شده است که از ورود آب باران به درون انبار جلوگیری نماید
- آیا برای مقابله و مبارزه با جونـدگان (خـصوصاً مـوش ) اقـدامات کاربردی صورت پذیرفته است
- آیا در انبار دستگاههای هواکش نصب شده است
- آیا تهویه در انبار به خوبی صورت می گیرد
- آیا محوطه انبار از پوشال ، خاشاك و خرده چوب و کاغذ و سایر مواد پاك می باشد
- آیا راهروهای طولی انبار تا انتها خط کـشی شـده انـد و عـاری از کالا می باشند
- آیا نسبت عرض انبار به نسبت عرض راهرو انبار درحد استاندارد می باشد
پربازدیدترین مطالب ما را از دست ندهید!
دستور العمل ایمنی ساختمان انبارها
دستورالعمل نگهداری از تجهیزات ایمنی
از اصول بسیار مهم در ایمنی انبارهای سرپوشیده و حتی روباز، استفاده از تجهیزات آتش نشانی می باشد. قرار گرفتن کپسول های آتش نشانی در بخش های مختلف انبار و آموزش پرسنل برای استفاده از آنها از جمله این موارد می باشند. چک لیست زیر دستورالعمل های ایمنی انبار در رابطه با استفاده از تجهیزات مورد نیاز برای این منظور را در بر میگیرد:
- آیـا انبـار مجهـز بـه سیـستمهای خودکـار اعـلام حریـق دودی و آبفشان سقفی (اسپری گن لر) می باشد
- آیا کلیه کارکنان انبار ، آموزش هـای لازم درخـصوص حفاظـت و ایمنی و طرز کار با وسایل ایمنی و آتش نشانی را فرا گرفته اند
- آیا فشار آب داخل لولـه هـای آتـش نـشانی ( درصـورت موجـود بودن) در حد قابل قبول 6 اتمسفر می باشد
- آیا تجهیزات اطفاء حریق متناسب با نـوع کـالای انبـار شـده و بـه تعداد کافی موجود و در دسترس است
- آیـا محـل نـصب کپـسولهای اطفـاء حریـق صـحیح و اسـتاندارد می باشد
- آیا کپسول ها دارای تاریخ انقضاء و شارژ هستند؟
- آیا خاموش کننده ها حداقل سالی یکبار توسط افراد دارای پروانه صالحیت از مراجع ذی صالح شارژ می شوند؟
- آیا خاموش کننده ی جایگزین مناسب در هنگام خارج نمودن خاموش کننده از محل برای شارژ وجود دارد؟
- آیا جایگزینی خاموش کننده های مصرف شده سریعأ انجام میشود؟
- آیا خاموش کننده ها هر دو سال یک بار تحت آزمایش قرار می گیرند؟
- آیا افراد با توجه به وزن کپسول می تواند از آن استفاده کند؟
- آیا در انبار از فایر باکس استفاده شده است
- آیا محل قرار گیری فایرباکس ها مناسب و در دسترس می باشد
- آیا وسایل موتوری مخصوص رفـت و آمـد در انبارهـا هـر کـدام مجهز به کپسول آتش نشانی می باشند
- آیا اگزوز وسایل نقلیه ای که در انبار تردد می کنند مجهز به فیلتـر جرقه گیر می باشد
- آیا شماره تلفن های آتش نشانی محل با خـط درشـت و خوانـا در کنار تلفنهای انبار نصب گردیده است
- آیا مسئول انبار با ایستگاههای آتش نشانی محدوده خـود ارتبـاط موثر دارند
- آیا نقشه ای برای نشان دادن موقعیت تمام وسایل مبارزه با آتش وجود دارد؟
- آیا در انبار جعبه کمکهای اولیه نصب شده است
دستورالعمل نگهداری از تجهیزات ایمنی
دستورالعمل ایمنی برق کشی انبار
در بسیاری از مواقع به دلیل عدم رعایت استانداردها در سیم کشی برق و پرتاب جرقه به دلیل اتصالات نامناسب، در انبارهای آتش سوزی های زیادی رخ می دهد. به همین دلیل از سوی سازمان های مربوطه چند دستورالعمل در این زمینه ارائه شده و باید رعایت شود. چک لیست زیر توسط بازرس در زمان نظارت بررسی و بر همین اساس امتیاز به انبار داده شده یا از فعالیت آن جلوگیری میشود:
- آیا جلو تابلو برق زیر پای عایق وجود دارد؟
- آیا هنگام تعمیرات وسایل برقی از ابزار و وسایل ایمنی »عایق« استفاده می شود؟
- آیا تابلو برق با عالمت مشخص شده است؟
- آیا سیم ها و کابل های برق درون داکت قرار دارند؟
- آیا مقاومت سیم های ارت و سالم بودن آن ها به طور مرتب و در فواصل زمانی مشخص کنترل و بررسی میشود؟
- آیا مقاومت چاه ارت به طور مرتب مورد ارزیابی قرار می گیرد؟
- آیا درون تابلو برق کلید محافظ جان قرار دارد؟
- آیا درون تابلو برق رله قرار دارد؟
- آیا سیستم برق اضطراری وجود دارد؟
- آیا کلیه عملیات تعمیر و نگهداری توسط افراد متخصص صورت می گیرد؟
- آیا به کارکنان آموزش لازم در خصوص کار با وسایل برقی داده شده؟
- آیا کلیه وسایل و ادوات برقی مثل کلیدها- پریزها و... سالم هستند؟
- آیا تابلو برق در خارج از انبار قرار دارد؟
- آیا تجهیزات و وسایل الکتریکی بطور دوره ای بازدید می شوند؟
- آیا تابلوهای برق در محفظه قفل دار قرار دارند؟
- آیا کلید تابلو برق در دست فرد صالحیت دار می باشد؟
- آیا از کلیدها و پریزهای ضد جرقه استفاده شده است؟
دستور العمل ایمنی انبارها در شرایط اضطراری
مساله بسیار مهم بعد، آماده سازی انبار برای مواجه با شرایط اضطراری می باشد. در این دستورالعمل ها شرایط موجود در انبار بررسی میشود تا تعیین گردد آیا در صورت رخ دادن آتش سوزی و غیره امداد رسانی به آسانی قابل انجام است یا خیر؟ شرایط برای خروج اضطراری مناسب است یا خیر؟ چند اصل مهم که در چک لیست و دستورالعمل های ایمنی انبار برای شرایط اضطراری وجود دارد عبارتند از:
- آیا در خروجی انبار به سمت خارج انبار باز می شود؟
- آیا دسترسی به راه خروجی به سهولت امکان پذیر است؟
- آیا راهروهای طولی انبار تا انتهای انبار خالی از کالا است؟
- آیا سناریو برای انواع شرایط اضطراری تدوین شده است؟
- آیا مطابق با سناریو های تدوین شده مانور انجام می شود؟
- آیا خطرات شرایط مختلف مورد شناسایی و تجزیه و تحلیل قرار میگیرد؟
- آیا برنامه ارزیابی و مدیریت ریسک بر اساس خطرات شناسایی شده صورت می گیرد؟
- آیا انبار با توجه به امکانات محل مجهز به وسایل ارتباطی کافی است؟
دستورالعمل ایمنی انبار و سیستم تهویه و گرمایش
تمام اتبارهای سرپوشیده باید اصول ایمنی را از نظر تهویه مناسب و جریان داشتن هوا فراهم کنند. نوع سیستم های گرمایشی و سرمایشی و دستگاه های تهویه باید با کالاهای موجود تناسب داشته باشد. تعداد از دستورالعمل های ایمنی انبار و تهویه و گرمایش آنها عبارتند از:
- آیا درجه حرارت و رطوبت انبار مرتب چک میشود؟
- آیا سیستم گرمایش انبار مناسب فضای بسته است؟
- آیا تهویه انبار مناسب است ؟
- آیا دمای محیط کار حداقل 16 درجه سانتیگراد است؟
- آیا مسیر لوله های حرارتی و برودتی به وسیله عایق های مناسب عایق بندی شده اند؟
دستورالعمل روشنایی و امنیت انبار
نوع تجهیزات امنیتی و روشنایی استفاده شده در انبارها تاثیر بسیار زیادی بر ایمنی آنها دارد. تعدادی از دستورالعمل های مهم در این زمینه عبارتند از:
- آیا لامپ های مورد استفاده برای روشنایی از نوع چسبیده به سقف است ؟
- آیا فاصله لامپ ها تا ردیف کالا ها حداقل یک متر است؟
- آیا انبار از نور کافی برخوردار است)150 لوکس(؟
- آیا کلیه چراغ ها و حبابها پاکیزه می باشند؟
- آیا برای مواد برگه ورود وخروج صادر می شود؟
- آیا ورود و خروج افراد به انبار چک و ثبت می شود؟
- آیا مسئول حراست در طول شب به طور مرتب در محوطه اطراف انبار گشت می زند؟
- آیا تعداد مناسب دوربین مداربسته متناسب با مساحت محیط وجود دارد؟
پس از بررسی و امتیاز دهی به این موارد، به عنوان جمع بندی برای نتیجه گیری شاخص ایمنی انبار در قفسه بندی انبار محاسبه میشود. بر اساس این شاخص کاملا ایمن رتبه 2 و ناقص 1 و غیر ایمن صفر می باشد. این دستورالعمل ها توسط کمیسیون مجلس تصویب شده و تخطی از آن خلاف قانون محسوب میشود.